نقشه یو تی ام (UTM) چیست؟ و چه کاربردی دارد

نقشه یو تی ام به نوعی سیستم مختصات جهانی گفته می شود که بر اساس آن موقعیت یک ملک و ملک های مجاور آن در مقیاس بزرگ و با مختصات کاملاً دقیق به دست می آید.  نقشه یو تی ام یک ملک در زمان خرید و فروش آن مانع از بروز اختلافات ملکی و همچنین ادعاهای بی اساس بر سر یک ملک خواهد شد. با مطالعه این مقاله به طور جزئی تر با ویژگی ها، مزایا و موارد کاربرد نقشه UTM آشنا خواهید شد و پاسخ utm چیست را پیدا میکنید.

مختصات utm یک سیستم مختصات شناخته شده و پرکاربرد جهانی است که ممکن است نام آن را در هنگام نقشه برداری از یک زمین شنیده باشید؛ در واقع هر قسمت از کره ی زمین به طور کلی شامل یک طول جغرافیایی و یک عرض جغرافیایی است اما مقیاس utm به ما کمک می کند تا به طور خیلی جزئی تر و دقیق تر یک زمین یا یک ساختمان را موقعیت یابی کنیم و مکان قرارگیری آن را با دقت بیشتری مشخص کنیم؛ ما در این مطلب به معرفی سیستم مختصات utm با زبان ساده و عامیانه می پردازیم و سه پارامتر اصلی این سیستم مختصاتی را بررسی می کنیم.

پیش از آن که بتوانیم به پرسش سیستم مختصات utm چیست، پاسخ دهیم باید در قدم نخست بتوانیم یک سیستم مختصاتی را با زبانی ساده و قابل فهم برای شما تعریف کنیم؛ فرض کنید یک وسیله را در مرکز آشپزخانه قرار می دهید، سپس فاصله ی وسیله ی مورد نظر خود را از دو محور عمودی و محور افقی آشپزخانه ی خود محاسبه می کنید، در این حالت در تمام آشپزخانه ی شما تنها یک محل وجود دارد که از محور عمودی به اندازه ی x متر فاصله داشته باشد و فاصله ی آن از محور افقی به اندازه y متر باشد و آن محل دقیقا همان قسمتی است که شما آن وسیله را در آن جا قرار داده اید، بنابراین یک سیستم مختصات تلاش می کند به شما بگوید هر نقطه ای در فضا یک مختصات منحصر به فرد و مخصوص به خود را دارد که با مختصات نقاط دیگر متفاوت خواهد بود، ممکن است نام سیستم های مختصات در دروس مربوط به ریاضیات و مهندسی و نجوم به گوش شما خورده باشد اما در این مطلب پرسش اصلی ما این است که مختصات utm چیست.

یو تی ام یک سیستم مختصات بسیار محبوب میباشد (مخصوصا در کشور ما ایران) که این نوع مختصات در تمامی صنایعی که نیاز به مکان یابی دارند استفاده میگردد،‌ یک مثال بسیار ساده میتوان به سیستم های مکان یاب موبایلی اشاره کرد که تمامی این سیستم ها همانند نرم افزار اسنپ و گوگل مپ از این سیستم استفاده میکنند تا جهت یابی و مکان یابی خود را به بهترین شکل ممکن و با پایین ترین خطا انجام دهند.

به طور کلی این سیستم مختصات با استفاده از سه پارامتر ویژه تعریف می شود و با کمک همین پارامتر ها می تواند در نقشه های مهندسی موقعیت جغرافیایی یک ساختمان یا یک محل را برای شما تعیین کند، این سه پارامتر منحصر به فرد شامل zone و طول یا x و عرض یا y می شوند، البته دقت داشته باشید که گاهی ما در این سیستم مختصات برای نشان دادن پارامتر طول از نماد E و برای نشان دادن پارامتر عرض از عدد N نیز استفاده می کنیم؛ در توضیح هر کدام از این سه پارامتر اصلی این سیستم مختصاتی می توان گفت که طول یک محل در این سیستم مختصات به صورت یک عدد شش رقمی و عرض آن محل به صورت یک عدد هفت رقمی به ما نشان داده می شود.

با توجه به تقسیم بندی هایی که در سیستم utm انجام شده است در مجموع شصت zone مختلف در کره ی زمین وجود دارد؛ اگر بخواهیم این موضوع را با زبان ساده تر و عامیانه تر بیان کنیم از آن جایی که کره ی زمین حدود ۳۶۰ درجه در نظر گرفته می شود اگر ما کل کره ی زمین را به صورت عمودی به شصت قسمت مختلف تقسیم کنیم هر قسمت از آن حدود ۶ درجه می شود که به آن zone می گوییم؛ حال اگر هر کدام از این zone ها به صورت افقی به بیست قسمت مختلف تقسیم کنیم به هر کدام از این بیست قسمت یک باند می گوییم، برای نشان دادن هر تکه ای از کره ی زمین ما از مشخصات مربوط به شماره ی zone و شماره ی باند آن ناحیه استفاده می کنیم به طور مثال تکه ی 40S را در نظر داشته باشید، شماره ی zone این تکه از زمین چهل است و در باند S قرار می گیرد.

اگر از ما پرسیده شود که مختصات utm زمین چیست، چگونه می توانیم این مختصات را محاسبه کنیم؟ تا به اینجای مطلب شما با سه پارامتر اصلی این سیستم مختصات آشنا شدید؛ به منظور محاسبه ی مختصات جغرافیایی یک زمین در این سیستم مختصاتی در قدم نخست لازم است که بدانید تنها zone های 38، 39، 40 و 41 می توانند مربوط به کشور ایران باشند، اگر در زمین مورد نظر قرار گرفتید به راحتی جی پی اس دستگاه تلفن همراه خود را فعال کنید و با کمک نرم افزار های گوگل مپ یا google earth مختصات utm زمین را محاسبه کنید، اما ممکن است نتوانید به زمین دسترسی داشته باشید در این حالت می توانید از یک متخصص نقشه برداری کمک بگیرید.

نقشه UTM مخفف عبارت «Universal Transverse Mercator» و به معنای سامانه مختصات جهانی مرکاتور معکوس می باشد. به عبارت دیگر نقشه یو تی ام به یک سیستم تصویر بر روی سیستم مختصاتی کارتزین دو بعدی گفته می شود که برای تعیین موقعیت جغرافیایی یک نقطه بر روی کره زمین مورد استفاده قرار می گیرد. به کمک سیستم یو تی ام هر نقطه بر روی کره زمین مختصات اختصاصی خاص خود را دارد و به هیچ عنوان نمی توان نقطه دیگری را با همان مختصات شناسایی کرد

برای اطمینان از صحت اطلاعاتی که با استفاده از نقشه یو تی ام به دست می آید، توصیه می کنیم که قبل از انجام هر اقدامی در ابتدا با یک مهندس نقشه بردار با تجربه و کارآزموده مشورت کنید

به طور کلی نقشه UTM با توجه به درخواست متقاضیان به 2 صورت به آنها ارائه می شود که عبارت اند از :

1.در روش اول وضع موجود ملک بدون استفاده از GPS دقیق و به کمک دوربین نقشه برداری، برداشته و سپس ملک مورد نظر بر روی نقشه های پایه مانند نقشه های با مقیاس  1:2000 جانمایی می شود.

2.در روش دوم برداشت وضع موجود ملک با استفاده از دستگاه GPS دو فرکانسه یا چند فرکانسه دقیق صورت می گیرد که هدف از این کار استخراج کردن ابعاد، مختصات گوشه ها و مساحت ملک می باشد. در این روش نیز مانند روش قبل امکان جانمایی تصویر هندسی ملک بر روی نقشه های پایه امکان پذیر می باشد.

نقشه UTM به مالکین این امکان را می دهد تا بتوانند موقعیت و مختصات ملک خود را به طور کاملاً دقیق مشخص کرده و بر اساس آن سند مالکیت دریافت کنند. از آنجایی که مشخصات و اطلاعات به دست آمده به کمک نقشه UTM مبنای تعیین مساحت ملک مورد نظر در سند مالکیت قرار می گیرد، دقت و کیفیت اطلاعات برداشت شده در نقشه UTM اهمیت بسیار زیادی دارد.

تهیه نقشه UTM از جهات گوناگونی حائز اهمیت می باشد که برخی از آنها عبارت اند از:

·قرارگیری پلاک در محل مورد نظر خود: با تهیه نقشه UTM به هیچ عنوان نمی تواند ملک خاصی را برای 2 فرد مجزا به ثبت رساند و علاوه بر این مانع از اشتباه گرفتن ملک شما با هر ملک دیگری در هر جای کره زمین می شود.

·تعیین مساحت دقیق: نقشه UTM با مشخص کردن مساحت و مختصات دقیق گوشه های ملک، مانع از متضرر شدن فروشنده و یا خریدار می شود و باعث می شود که هر طرف از مساحت دقیق ملک مورد نظر اطمینان داشته باشند.

·جلوگیری از تجاوز و تعارض در ملک: نقشه UTM با تعیین دقیق حدود و خط مرزی ملک مانع از هر گونه تعارض عمدی و یا غیر عمدی به ملک مورد نظر خواهد شد.

·کاهش اختلافات ملکی: تعیین دقیق محل درست ملک و مشخص شدن حدود و خط مرزی آن علاوه بر جلوگیری از تجاوز و تعرض در ملک، از بروز اختلافات ملکی نیز جلوگیری خواهد کرد.